Tydzień
Języka Ojczystego
w SP 74
Bo błąd w mowie – to jak plama
tłusta i brzydka na fotografii matki, którą kochasz, to jak niestarannie
przyszyta łata na ubraniu, w którym idziesz w gościnę. Źle mówić lub pisać – to
znaczy krzywdzić swoją mową tych wszystkich, którzy ją budowali. Język się
smuci, choruje, gdy ludzie źle nim mówią.
Janusz Korczak
Potyczki z
językiem
Od 19 do 21 lutego trwać będzie w naszej szkole projekt: Tydzień Języka Ojczystego.
Każdego dnia będziecie mogli
wziąć udział w różnych działaniach, które udowodnią, że polszczyzna nie ma
przed Wami tajemnic! Od Was zależy, ile wyzwań podejmiecie!
W tych dniach podczas lekcji języka polskiego
przeprowadzone zostaną eliminacje do ogólnoszkolnych "Potyczek z
językiem". Celem ich będzie wyłonienie
przedstawicieli Twojej klasy - którzy zawalczą o zdobycie dyplomu - MISTRZA
JĘZYKA OJCZYSTEGO. Proponujemy Wam udział w
stacjach zadaniowych. Jakich? Zobaczycie już wkrótce.
Oto lista naszych propozycji:
I Zadania długoterminowe - ostateczny termin oddania : 18 lutego.
- Przygotuj plakat (duży format, bristol) związany z Dniem Języka
Ojczystego. (Praca indywidualna
lub grupowa, maksymalnie trzy osoby).
- Wykonaj trzy zakładki do książek ( każda wykonana inną techniką).
- Przyjdź 21 lutego przebrany za bohatera literackiego lub pisarza.
- Zrób prezentację multimedialną dotyczącą:
o
historii języka
lub
o
języków słowiańskich lub
o
historii piśmiennictwa lub
o
poprawności językowej ( najczęstszych błędów
językowych)
o
polskich autorów literatury dziecięcej (tylko
dla czwartoklasistów) lub
o
języka ojczystego ( tu masz najwięcej
możliwości,
a temat najbardziej
"otwarty")
(Ilość slajdów od 10 do 20, nie przeklejaj informacji,
które są dla Ciebie niejasne).
Wykonanie 2 zadań może skutkować otrzymaniem cząstkowej
oceny bardzo dobrej, a 3 zadań - oceny celującej z języka polskiego pod
warunkiem wykonania pracy w sposób
bezbłędny.
1. Konkurs
kaligrafii
18 lutego (poniedziałek)
W tym dniu
odbędzie się w bibliotece szkolnej konkurs
kaligrafii. Zapraszamy wszystkich,
którzy chcą spróbować swych sił i wykonać "arcydzieło" sztuki
piśmienniczej. Zadanie będzie polegało na
wykaligrafowaniu za pomocą pióra
hasła: Dzień Języka Ojczystego.
Liczymy na oryginalność,
staranność i wyjątkowość Waszych prac.
Zastanówcie się już dziś, jak wykonać ów napis. Osoby biorące udział w
konkursie muszą otrzymać akredytację nauczyciela języka polskiego. Zapisy do
konkursu - u p. bibliotekarki.
! Uczniowie, którzy chcą wziąć udział w
konkursie, przynoszą pióro oraz samodzielnie przygotowaną, sztywną kartkę
formatu A4, na której wykonają
hasło.
2. Podchody z QR
Codem
Dnia 19
lutego (wtorek)
W
tym dniu będziecie mogli wziąć udział w
rozwiązaniu indywidualnych zadań projektowych. Zadania będą zaszyfrowane QR
codem. Wystarczy je odszukać na szkolnych korytarzach. Uważnie patrz na
znaki! Odpowiedzi zapisz na podpisanej kartce ( tylko staranne zapisy
zostaną sprawdzone!), i wrzuć ją do
kartonu, znajdującego się przy dyżurce szkolnej. O wynikach powiadomi Cię Twój polonista.
Zwycięzcą zostanie osoba, która
wykona bezbłędnie największą liczbę zadań.
3. "Dziś nie
biegamy, dziś czytamy"
Dnia 20 lutego (środa)
Tego
dnia proponujemy Wam wspólne zaczytanie.
Drodzy i mądrzy Uczniowie -
21.02. przynieście do szkoły swoją ulubioną książkę i czytajcie ją podczas
przerw. Możecie wziąć do szkoły poduchę: gdy na niej usiądziecie, czytanie
będzie jeszcze przyjemniejsze! Jeżeli nauczyciel dyżurujący na trzech przerwach
zobaczy Was zaczytanych, otrzymacie od niego specjalny
dokument - jego przedstawienie poloniście spowoduje, że spotka Was
miła niespodzianka.
Nauczycielu - bądź wzorem dla
swojego ucznia. Zaczytaj się w swojej
ulubionej lekturze, pokaż,
że w szkole podczas przerw pięknie jest czytać.
4. Wielki finał
21 lutego - w tym dniu obchodzimy Dzień Języka Ojczystego.
Wszystkie
osoby, które tego dnia przyjdą do szkoły
przebrane za dowolną postać literacką lub autora książek (realizacja zadania
długoterminowego), zostaną uwiecznione na wspólnej fotografii.
To będzie wyjątkowy dzień! Na
pierwszych lekcjach wyłonione w trakcie eliminacji reprezentacje klasowe zmierzą się z
zadaniami, których prawidłowe rozwiązanie pozwoli Waszej klasie zdobyć Tytuł Mistrza Języka Ojczystego!
Pamiętajcie,
że w tych dniach do Waszej dyspozycji będzie Fajna Tablica - serdecznie zachęcamy, abyście wpisywali tam swoje
uwagi dotyczące języka polskiego!
Efekty działań
Realizowany projekt
pozwolił nam zaktywizować wszystkich uczniów klas IV-VIII.
Potyczki językowe podczas zajęć języka polskiego
Przeprowadzenie
dwugodzinnych lekcji języka polskiego przez wszystkich polonistów metodą stacji
zadaniowych okazał się pomysłem pozwalającym nie tylko wyłonić reprezentantów
klasy, ale też kształcić umiejętności kluczowe i kompetencje miękkie.
Stacja 1 polegała
na ułożeniu w kolejności alfabetycznej plastikowych nakrętek z
przyklejonymi do nich imionami współczesnymi i staropolskimi. Uczniowie
współpracując w grupie tworzyli "węża" i przypominali sobie nie tylko alfabet, ale poznawali
imiona, dotąd im nieznane.
Stacja
2 -uczniowie otrzymali słowne puzzle . Ich zadanie polegało na ułożeniu poszczególnych
wyrazów i zapisaniu znaczenia każdego z
nich. Przy realizacji zadania uczniowie mogli korzystać ze słowników. Wśród
wyrazów
(stopniowanie trudności i liczebności wyrazów
w zależności od poziomu klasy) znalazły się m.in.
praworządność, solidaryzowanie, charytatywnie ,wyidealizowany,
spolaryzowany i in.
Realizacja zadania pozwalała poprzez zabawę połączoną z nauką wzbogacić
czynne słownictwo ucznia.
Stacja 3 polegała na napisaniu recepty dla tych, którzy nie chcą lub nie
potrafią zrozumieć, że dbałość o język jest obowiązkiem. Premiowana była wypowiedź krótka, dowcipna, oryginalna. (
Uczniowie do dyspozycji mieli recepty imitujące recepty lekarskie). Uczniowie nauczyli się zamykać myśli w
obrębie krótkiej wypowiedzi i precyzować treści.
Stacja 4 okazała się
najtrudniejsza w realizacji. Polegała na tym, by uczniowie przeczytali tekst
( 0,5-.1 str. w zależności od poziomu klasy),a następnie dokonali jego skrócenia/streszczenia/
stworzenia z niego notatki (mogła być graficzna) tak, by przypominała
... ściągę. Uczniowie nauczyli się, jak mogą się uczyć notując. Zrozumieli, że
przygotowanie np. map mentalnych, schematów, punktorów pozwala uporządkowywać
przyswajaną wiedzę, ułatwia uczenie się.
Testy, które uczniowie otrzymali dotyczyły języka polskiego, np. jego historii.
Stacja
5 to biegane dyktando lub dyktando schowane pod krzesłem. Zadanie uczyło
współpracy, umiejętności dokonywania wyborów, przypominania sobie zasad
ortograficznych. Uczniowie musieli mówić wyraźnie i starannie, by osoba
zapisująca tekst nie miała wątpliwości, jak brzmi tekst. To zadanie pozwoliło
nam, nauczycielom, pokazać wyjątkowość i
bogactwo języka. Wielu uczniów poczuło się dumnych ze swoich umiejętności!
Stacja 6 Uczniowie mieli za zadanie
poprawienie błędów językowych. W
zależności od poziomu klas przewidziana była ilość zadań. Zadanie to pozwoliło
na zwrócenie uwagi na stałe związki frazeologiczne i wyczuliło uczniów na
konieczność właściwego użycia tychże. Ponadto uczniowie zrozumieli, że aby
używać słowa, trzeba znać jego znaczenie.
Przykładowe zdania do poprawy:
- Wybór miejsca na następną wycieczkę
okazał się dla naszej rodziny arbuzem niezgody.
-Sprzątanie mojego
pokoju to syzyfowa robota.
-Zosia nie
pojechała do koleżanki, dlatego cały dzień chodziła z głową na kwintę.
-Odniósł porażkę,
kiedy okazało się, że przegrał z kretesem.
-
Nie będę się spieszył, bo wówczas tylko czeka na mnie musztarda po obiedzie.
Konkurs kaligraficzny
był okazją do zapoznania się
uczestników konkursu z różnymi formami i kształtami pisma. Uczniowie
przygotowywali się do wzięcia udziału w konkursie ćwicząc kaligraficzny zapis w
domach. Efektem była wystawa z prac uczniów prezentująca zdobyte przez nich umiejętności
w zakresie pięknego pisania.
Podchody z QR Codami
Nasi uczniowie kolejny już raz spotkali
się z zadaniami związanymi z kodowaniem.
Wiemy, że chętnie po takie
sięgają. Aby wziąć udział w zadaniu wystarczyło tego chcieć! Uczniowie uczyli
się podejmowania decyzji, czy warto im przystąpić do wspólnej zabawy? Musieli
przecież poświęcić kilka przerw lub czas po lekcjach. A jednak bardzo wielu z
nich zmagało się z zadaniami, które znów dotyczyły poprawności językowej,
ortograficznej, sprawnego posługiwania się językiem. Umiejętność samodzielnego
uczenia się czy poszukiwanie informacji w różnych źródłach w tym przypadku stało się największym sukcesem.
Dziś nie biegamy, dziś czytamy!
Akcja okazała się sukcesem, bowiem
niedowiarkom pokazała, jak wielu z nas czyta. Promowanie czytelnictwa zaowocowało
też tym, że sami uczniowie opowiadali sobie o czytanych książkach, a także
wymieniali się tymi, które według nich
warto jest przeczytać. Tego dnia biblioteka szkolna pękała w szwach! Prawie
każdy chciał czytać!
Ratujmy wołacz!
Tygodniowa akcja pozwoliła nam,
nauczycielom, pokazać, że mamy do siebie dystans i że, podobnie jak nasi
uczniowie, popełniamy błędy. Uczniowie dostrzegli, że warto poprawnie używać
form wołacza i jak nigdy uważnie słuchali tego, co i jak mówią nauczyciele. Nie
mamy wątpliwości, że nasi uczniowie wiedzą, w jakich przypadkach używać należy
form mianownika a w jakich wołacza, zwłaszcza w przypadku używania imion. Akcję tęwymyśliłmój kolega polonista. Brawo Michale!
Zadania długoterminowe
wymagały od uczniów umiejętności
zaplanowania pracy, samodzielnego poszukiwania informacji i zdobywania wiedzy,
kreatywności, umiejętności pracy w grupie, terminowości oraz umiejętności
podejmowania decyzji. Uczniowie uczyli się też odpowiedzialności za działania
swoje, a częstokroć także kolegi czy
koleżanki. Przekonali się, że każde zadanie wymaga zaangażowania, a staranność
wykonania jest premiowana. Nie bez znaczenia okazało się pozyskanie
dodatkowej, często wykraczającej poza podstawę programową wiedzy, którą
uczniowie zdobyli realizując określone zadania.
Wielki finał - Potyczki z językiem
Bohaterowie literaccy
( Nasi literaccy przyjaciele)
Możliwość przebrania się tego dnia za
dowolną postać literacką tak przez uczniów jaki nauczycieli spowodowała jeszcze
większą integrację różnych podmiotów szkoły, ale też kolejny raz wymagała od
wszystkich wykazania się i zaowocowała doskonaleniem umiejętności miękkich.
Ponadto pozwoliła wejść w rolę, zaprezentować ulubioną postać, a więc ją
promować. Uczenie się od innych, autoprezentacja i kreatywność w tym miejscu
okazała się kluczowa. Zadanie pozwoliło też zaistnieć uczniom, którzy nie
zawsze pokazują na lekcjach, jacy są wspaniali, oryginalni i ponadprzeciętni.
Zadania związane z Wielkim Finałem zostały wyniesione z sal lekcyjnych i przeniesione
na dwa piętra szkolnych korytarzy. W zadaniach wzięło udział w tym samym czasie
59 uczniów z 17 klas. Możliwość
pozytywnej rywalizacji, sprawdzenia się i uczenie poprzez zabawę udowodniła
naszym uczniom, że nie jest ważne czy zajmie się pierwsze miejsce, czy nie.
Istotne okazało się zdobycie nowych kompetencji, poszerzenie wiedzy. Każde
zadanie wymagało pełnej koncentracji i umiejętności "zmieszczenia"
się w czasie ( na każdą stację przeznaczyliśmy
8 minut). Uczniowie mieli możliwość wykonania zadań premiowanych
dodatkowo. Ocena realizacji i stopień trudności niektórych zadań dostosowane
były do poziomu klas.
Stacja 1
Polegała na rozwiązaniu na tabletach
zadań w aplikacji "Lubię polski" z zakresu: ortografia i
interpunkcja, przysłowia, związki frazeologiczne. Możliwość nauki języka
poprzez zabawę dzięki technologii komputerowej zachęciła uczniów
do skorzystania z takiej formy. Zdajemy sobie sprawę, że dzieci i młodzież na
co dzień korzystają z internetu. Nam zależało, by wykorzystać go w celach
edukacyjnych.
Uczniowie
na przygotowanej planszy rozpoczynając od zaznaczonej kratki mieli poruszać
się ruchem konika szachowego i odczytać tekst o nauce polszczyzny. Na
szachownicy zapisane były 64 wyrazy wraz ze znakami interpunkcyjnymi. Tekst
składał się z 4 zdań, każde z nich rozpoczynało się wyrazem zapisanym wielką
literą. Zadanie okazało się trudne, wymagające szczególnej koncentracji i
chyba najbardziej nowatorskie. Dlatego właśnie z nim uczniowie zmagali
się najdłużej. Jego celem było przede
wszystkim połączenie umiejętności matematycznych, w tym logicznego i analitycznego
myślenia z treściami polonistycznymi. Zadanie to miało przygotować uczniów do
kolejnego projektu, jaki przez polonistów zostanie uczniom zaproponowany:
" Matematycznie na języku polskim".
Zadanie propagowało także grę
w szachy i dowodziło interdyscyplinarności zagadnień i form.
Stacja
3
Skupiła uwagę uczniów na tzw. kłopotliwych
wyrazach. Uczniowie musieli dokonywać trafnego wyboru udzielając odpowiedzi
na pytania o znaczenie czy pochodzenie słów, a także o ich odmianę i poprawną
formę. Efekt to wzbogacanie wiedzy, umiejętność analizy, uczenie się od
siebie i stosowanie poprawnych form językowych.
Stacja
4
To
zmaganie ze scrabblami. Tu uczniowie
dowodzili, że słowotwórstwo jest im szczególnie bliskie. Zwyciężała grupa,
która ułożyła zgodnie z zasadami gry największą ilość słów w języku polskim.
Uczniowie szybko orientowali się, że czasem najprościej oznacza - najlepiej.
Młodsze dzieci natomiast raz jeszcze przekonały się, że bez samogłosek nie
można w języku polskim zbudować słowa.
Wszyscy próbowali tworzyć neologizmy. Ważne kolejny raz okazało się,
że by sprawnie posługiwać się językiem - niezbędna jest znajomość ortografii.
Stacja
5
Ku naszemu zaskoczeniu zadanie wcale nie
okazało się łatwe, a wymagało ono znajomości gwary wielkopolskiej. Uczniowie
rozwiązywali zadania polegające na dopasowaniu właściwych słów gwarowych do
tekstu, tłumaczeniu wyrazów ogólnopolskich na gwarowe i odwrotnie, a
także przetłumaczeniu gwarowego,
dłuższego tekstu na język ogólnopolski. Dzięki tej stacji uczniowie zaczęli
przypominać sobie słowa kiedyś zasłyszane, takie jakimi posługiwali się ich
dziadkowie, czasem rodzice. Obiecali, że "zajmą się" tematem,
poszukają informacji o gwarze, odnajdą gwarowe słowa. Nauczyciele dostrzegli
natomiast potrzebę przygotowania
kolejnego projektu, zważywszy, że w najbliższym czasie uczniowie
zobaczą na deskach teatru przedstawienie w wykonaniu swoich szkolnych kolegów
pt. "Mały Książę - gwarowo".
Stacja
6
Zadanie
okazało się niezwykle proste, a dotyczyło szyfrowania. Uczniowie otrzymali zaszyfrowane
tytuły książek, które mieli odszyfrować, mając do dyspozycji alfabet
składający się z symboli. Jedno z dodatkowych
zadań także związane było z odczytaniem, tym razem przysłów
zapisanych alfabetem Braila. Dzięki
zadaniom uczniowie przekonali się, że
porozumiewać się można w różny sposób. Zapoznali się także z alfabetem,
którym posługują się osoby niewidome i niedowidzące.
Stacja
7
Ortograficzne sudoku zbiegło się z
przeprowadzanymi tego dnia eliminacjami do konkursu matematycznego sudoku.
Uczniowie musieli we właściwe miejsca wpisać wyrazy z trudnościami
ortograficznymi. Zadanie pomogło uczniom zrozumieć, że język ojczysty jest
logiczny, uporządkowany, ale wymaga jego pełnej a nie wyrywkowej znajomości.
Kolejny też raz umiejętności logicznego i przestrzennego myślenia okazały się
niezbędne dla wykonania zadania. Wielu uczniów orzekło, że nie zdawali sobie
sprawy, jak ważne jest takie właśnie postrzeganie języka i świata.
Stacja
8
Uczniowie
mieli za zadanie napisanie krótkiego wiersza o dowolnej tematyce. Musieli
jednak pamiętać, by każde kolejne słowo zaczynało się wskazaną literą, a w
wersie było nie więcej niż 5 słów.
Jedna
z klas przy okazji poznała, kim byli dadaiści. Uczniowie zrozumieli, że
poezjowanie wymaga nie tylko talentu, ale i doskonałej znajomości
leksyki. Bogacenie słownictwa,
ujmowanie myśli w odpowiedni zestaw słów było głównym celem tego zadania i
kształciło właśnie te umiejętności.
Stacja 9
Z homofonami uczniowie poradzili sobie doskonale, co świadczyło o znajomości zasad ortograficznych i bogatym słownictwie uczestników zabawy.
Ponadto
w okresie trwania projektu na szkolnych korytarzach zawisły plakaty związane
z dniem Języka Ojczystego,
zaprezentowano
prace konkursowe związane z kaligrafią, przygotowano wystawę uczniowskich
zakładek do książek.
Nie
mamy żadnych wątpliwości, że uczniowie wzbogacili wiedzę i umiejętności z
zakresu języka ojczystego , doskonaląc umiejętności twarde, ale nabywali i
kształcili umiejętności miękkie.
|
|
