Tydzień Języka Ojczystego

Tydzień Języka Ojczystego

w SP 74

                Bo błąd w mowie – to jak plama tłusta i brzydka na fotografii matki, którą kochasz, to jak niestarannie przyszyta łata na ubraniu, w którym idziesz w gościnę. Źle mówić lub pisać – to znaczy krzywdzić swoją mową tych wszystkich, którzy ją budowali. Język się smuci, choruje, gdy ludzie źle nim mówią.

Janusz Korczak

                Potyczki z językiem

Od 19 do 21 lutego trwać będzie w naszej szkole projekt: Tydzień Języka Ojczystego.

Każdego dnia będziecie mogli wziąć udział w różnych działaniach, które udowodnią, że polszczyzna nie ma przed Wami tajemnic! Od Was zależy, ile wyzwań podejmiecie!

 W tych dniach podczas lekcji języka polskiego przeprowadzone zostaną eliminacje do ogólnoszkolnych "Potyczek z językiem".  Celem ich będzie wyłonienie przedstawicieli Twojej klasy - którzy zawalczą o zdobycie dyplomu - MISTRZA JĘZYKA OJCZYSTEGO. Proponujemy Wam udział w  stacjach zadaniowych. Jakich? Zobaczycie już wkrótce.

                Oto lista naszych propozycji:

I Zadania długoterminowe - ostateczny termin oddania : 18 lutego.

- Przygotuj plakat (duży format, bristol) związany z Dniem Języka Ojczystego. (Praca indywidualna
lub grupowa, maksymalnie trzy osoby).

- Wykonaj trzy zakładki do książek ( każda wykonana inną techniką).

- Przyjdź 21 lutego przebrany za bohatera literackiego lub pisarza.

- Zrób prezentację multimedialną dotyczącą:

o   historii języka  lub

o   języków słowiańskich lub

o   historii piśmiennictwa  lub

o   poprawności językowej ( najczęstszych błędów językowych)

o   polskich autorów literatury dziecięcej (tylko dla czwartoklasistów)  lub

o   języka ojczystego ( tu masz najwięcej możliwości,  a temat najbardziej "otwarty")

(Ilość slajdów od 10 do 20, nie przeklejaj informacji, które są dla Ciebie niejasne).

Wykonanie 2 zadań może skutkować otrzymaniem cząstkowej oceny bardzo dobrej, a 3 zadań - oceny celującej z języka polskiego pod warunkiem wykonania pracy  w sposób bezbłędny.

                1. Konkurs kaligrafii

18 lutego (poniedziałek)

                W tym dniu odbędzie się w bibliotece szkolnej konkurs kaligrafii.  Zapraszamy wszystkich, którzy chcą spróbować swych sił i wykonać "arcydzieło" sztuki piśmienniczej. Zadanie będzie polegało na  wykaligrafowaniu za pomocą  pióra hasła:  Dzień Języka Ojczystego.

Liczymy na oryginalność,  staranność i wyjątkowość Waszych prac.  Zastanówcie się już dziś, jak wykonać ów napis. Osoby biorące udział w konkursie muszą otrzymać akredytację nauczyciela języka polskiego. Zapisy do konkursu - u p. bibliotekarki.

! Uczniowie, którzy chcą wziąć udział w konkursie, przynoszą pióro oraz samodzielnie przygotowaną, sztywną kartkę formatu A4, na której wykonają  hasło.

                2. Podchody z QR Codem

 Dnia 19 lutego (wtorek)

                W tym dniu będziecie mogli wziąć udział  w rozwiązaniu indywidualnych zadań projektowych. Zadania będą zaszyfrowane QR codem. Wystarczy je odszukać na szkolnych korytarzach. Uważnie patrz na znaki!  Odpowiedzi zapisz  na podpisanej kartce ( tylko staranne zapisy zostaną sprawdzone!),  i wrzuć ją do kartonu, znajdującego się przy dyżurce szkolnej.  O wynikach powiadomi Cię Twój polonista.

Zwycięzcą zostanie osoba, która wykona bezbłędnie największą liczbę zadań.

                3. "Dziś nie biegamy, dziś czytamy"

Dnia 20 lutego (środa)

                Tego dnia proponujemy Wam wspólne zaczytanie.

Drodzy i mądrzy Uczniowie - 21.02. przynieście do szkoły swoją ulubioną książkę i czytajcie ją podczas przerw. Możecie wziąć do szkoły poduchę: gdy na niej usiądziecie, czytanie będzie jeszcze przyjemniejsze! Jeżeli nauczyciel dyżurujący na trzech przerwach zobaczy Was zaczytanych, otrzymacie od niego specjalny dokument - jego przedstawienie poloniście spowoduje, że spotka Was miła niespodzianka.

Nauczycielu - bądź wzorem dla swojego ucznia. Zaczytaj się  w swojej ulubionej lekturze, pokaż,
że w szkole podczas przerw pięknie jest czytać.

                4. Wielki finał

21 lutego - w tym dniu obchodzimy Dzień Języka Ojczystego.

                Wszystkie osoby, które tego  dnia przyjdą do szkoły przebrane za dowolną postać literacką lub autora książek (realizacja zadania długoterminowego), zostaną uwiecznione na wspólnej fotografii.

To będzie wyjątkowy dzień! Na pierwszych lekcjach wyłonione w trakcie eliminacji  reprezentacje klasowe zmierzą się z zadaniami, których prawidłowe rozwiązanie pozwoli Waszej klasie zdobyć Tytuł Mistrza Języka Ojczystego!

                Pamiętajcie, że w tych dniach do Waszej dyspozycji będzie Fajna Tablica - serdecznie zachęcamy, abyście wpisywali tam swoje uwagi dotyczące języka polskiego!

Efekty działań

Realizowany projekt pozwolił nam zaktywizować wszystkich uczniów klas IV-VIII.

Potyczki językowe podczas zajęć języka polskiego

Przeprowadzenie dwugodzinnych lekcji języka polskiego przez wszystkich polonistów metodą stacji zadaniowych okazał się pomysłem pozwalającym nie tylko wyłonić reprezentantów klasy, ale też kształcić umiejętności kluczowe i kompetencje miękkie.

   Stacja 1 polegała  na ułożeniu w kolejności alfabetycznej plastikowych nakrętek z przyklejonymi do nich imionami współczesnymi i staropolskimi. Uczniowie współpracując w grupie tworzyli "węża" i przypominali  sobie nie tylko alfabet, ale poznawali imiona, dotąd im nieznane.

  Stacja 2 -uczniowie otrzymali słowne puzzle . Ich zadanie polegało na ułożeniu poszczególnych wyrazów  i zapisaniu znaczenia każdego z nich. Przy realizacji zadania uczniowie mogli korzystać ze słowników. Wśród wyrazów
 (stopniowanie trudności i liczebności wyrazów w zależności od poziomu klasy) znalazły się m.in.

praworządność, solidaryzowanie, charytatywnie ,wyidealizowany, spolaryzowany  i in.

Realizacja zadania pozwalała poprzez zabawę połączoną z nauką wzbogacić czynne  słownictwo ucznia.

 Stacja 3 polegała na napisaniu  recepty dla tych, którzy nie chcą lub nie potrafią zrozumieć, że dbałość o język jest obowiązkiem. Premiowana była  wypowiedź krótka, dowcipna, oryginalna. ( Uczniowie do dyspozycji mieli recepty imitujące recepty lekarskie).  Uczniowie nauczyli się zamykać myśli w obrębie krótkiej wypowiedzi i precyzować treści.

  Stacja 4 okazała się najtrudniejsza w realizacji. Polegała na tym, by uczniowie przeczytali tekst

( 0,5-.1 str. w zależności od poziomu klasy),a następnie dokonali jego skrócenia/streszczenia/  stworzenia z niego notatki (mogła być graficzna) tak, by przypominała ... ściągę. Uczniowie nauczyli się, jak mogą się uczyć notując. Zrozumieli, że przygotowanie np. map mentalnych, schematów, punktorów pozwala uporządkowywać przyswajaną wiedzę,  ułatwia uczenie się. Testy, które uczniowie otrzymali dotyczyły języka polskiego, np. jego historii.

 Stacja 5 to biegane dyktando lub dyktando schowane pod krzesłem. Zadanie uczyło współpracy, umiejętności dokonywania wyborów, przypominania sobie zasad ortograficznych. Uczniowie musieli mówić wyraźnie i starannie, by osoba zapisująca tekst nie miała wątpliwości, jak brzmi tekst. To zadanie pozwoliło nam, nauczycielom, pokazać  wyjątkowość i bogactwo języka. Wielu uczniów poczuło się dumnych ze swoich  umiejętności!

                                    

   Stacja 6 Uczniowie  mieli za zadanie poprawienie błędów językowych.  W zależności od poziomu klas przewidziana była ilość zadań. Zadanie to pozwoliło na zwrócenie uwagi na stałe związki frazeologiczne i wyczuliło uczniów na konieczność właściwego użycia tychże. Ponadto uczniowie zrozumieli, że aby używać słowa, trzeba znać jego znaczenie.

  Przykładowe zdania do poprawy:

- Wybór miejsca na następną wycieczkę okazał się dla naszej rodziny arbuzem niezgody.

-Sprzątanie mojego pokoju to syzyfowa robota.

-Zosia nie pojechała do koleżanki, dlatego cały dzień chodziła z głową na kwintę.

-Odniósł porażkę, kiedy okazało się, że przegrał z kretesem.

- Nie będę się spieszył, bo wówczas tylko czeka na mnie musztarda po obiedzie.

Konkurs kaligraficzny

był okazją do zapoznania się uczestników konkursu z różnymi formami i kształtami pisma. Uczniowie przygotowywali się do wzięcia udziału w konkursie ćwicząc kaligraficzny zapis w domach. Efektem była wystawa z prac uczniów prezentująca zdobyte przez nich umiejętności w zakresie pięknego pisania.

Podchody z QR Codami

Nasi uczniowie kolejny już raz spotkali się z zadaniami związanymi z kodowaniem. Wiemy, że chętnie po takie sięgają. Aby wziąć udział w zadaniu wystarczyło tego chcieć! Uczniowie uczyli się podejmowania decyzji, czy warto im przystąpić do wspólnej zabawy? Musieli przecież poświęcić kilka przerw lub czas po lekcjach. A jednak bardzo wielu z nich zmagało się z zadaniami, które znów dotyczyły poprawności językowej, ortograficznej, sprawnego posługiwania się językiem. Umiejętność samodzielnego uczenia się czy poszukiwanie informacji w różnych źródłach w tym przypadku  stało się największym sukcesem.

Dziś nie biegamy, dziś czytamy!

Akcja okazała się sukcesem, bowiem niedowiarkom pokazała, jak wielu z nas czyta. Promowanie czytelnictwa zaowocowało też tym, że sami uczniowie opowiadali sobie o czytanych książkach, a także wymieniali  się tymi, które według nich warto jest przeczytać. Tego dnia biblioteka szkolna pękała w szwach! Prawie każdy chciał czytać!

Ratujmy wołacz!

Tygodniowa akcja pozwoliła nam, nauczycielom, pokazać, że mamy do siebie dystans i że, podobnie jak nasi uczniowie, popełniamy błędy. Uczniowie dostrzegli, że warto poprawnie używać form wołacza i jak nigdy uważnie słuchali tego, co i jak mówią nauczyciele. Nie mamy wątpliwości, że nasi uczniowie wiedzą, w jakich przypadkach używać należy form mianownika a w jakich wołacza, zwłaszcza w przypadku używania imion. Akcję tęwymyśliłmój kolega polonista. Brawo Michale!

Zadania długoterminowe

wymagały od uczniów umiejętności zaplanowania pracy, samodzielnego poszukiwania informacji i zdobywania wiedzy, kreatywności, umiejętności pracy w grupie, terminowości oraz umiejętności podejmowania decyzji. Uczniowie uczyli się też odpowiedzialności za działania swoje, a częstokroć także  kolegi czy koleżanki. Przekonali się, że każde zadanie wymaga zaangażowania, a staranność wykonania jest  premiowana.  Nie bez znaczenia okazało się pozyskanie dodatkowej, często wykraczającej poza podstawę programową wiedzy, którą uczniowie zdobyli realizując określone zadania.

Wielki finał - Potyczki z językiem

Bohaterowie literaccy

( Nasi literaccy przyjaciele)

Możliwość przebrania się tego dnia za dowolną postać literacką tak przez uczniów jaki nauczycieli spowodowała jeszcze większą integrację różnych podmiotów szkoły, ale też kolejny raz wymagała od wszystkich wykazania się i zaowocowała doskonaleniem umiejętności miękkich. Ponadto pozwoliła wejść w rolę, zaprezentować ulubioną postać, a więc ją promować. Uczenie się od innych, autoprezentacja i kreatywność w tym miejscu okazała się kluczowa. Zadanie pozwoliło też zaistnieć uczniom, którzy nie zawsze pokazują na lekcjach, jacy są wspaniali, oryginalni i ponadprzeciętni.

  

Zadania związane z Wielkim Finałem zostały wyniesione z sal lekcyjnych i przeniesione na dwa piętra szkolnych korytarzy. W zadaniach wzięło udział w tym samym czasie 59 uczniów z 17 klas.  Możliwość pozytywnej rywalizacji, sprawdzenia się i uczenie poprzez zabawę udowodniła naszym uczniom, że nie jest ważne czy zajmie się pierwsze miejsce, czy nie. Istotne okazało się zdobycie nowych kompetencji, poszerzenie wiedzy. Każde zadanie wymagało pełnej koncentracji i umiejętności "zmieszczenia" się w czasie ( na każdą stację przeznaczyliśmy  8 minut). Uczniowie mieli możliwość wykonania zadań premiowanych dodatkowo. Ocena realizacji i stopień trudności niektórych zadań dostosowane były do poziomu klas. 

   Stacja 1

Polegała na rozwiązaniu na tabletach zadań w aplikacji "Lubię polski" z zakresu: ortografia i interpunkcja, przysłowia, związki frazeologiczne. Możliwość nauki języka poprzez zabawę dzięki technologii komputerowej zachęciła uczniów
do skorzystania z takiej formy. Zdajemy sobie sprawę, że dzieci i młodzież na co dzień korzystają z internetu. Nam zależało, by wykorzystać go w celach edukacyjnych.

 Stacja 2

Uczniowie na przygotowanej planszy rozpoczynając od zaznaczonej kratki mieli poruszać się ruchem konika szachowego i odczytać tekst o nauce polszczyzny. Na szachownicy zapisane były 64 wyrazy wraz ze znakami interpunkcyjnymi. Tekst składał się z 4 zdań, każde z nich rozpoczynało się wyrazem zapisanym wielką literą. Zadanie okazało się trudne, wymagające szczególnej koncentracji i chyba najbardziej nowatorskie. Dlatego właśnie z nim uczniowie zmagali się  najdłużej. Jego celem było przede wszystkim połączenie umiejętności matematycznych, w tym logicznego i analitycznego myślenia z treściami polonistycznymi. Zadanie to miało przygotować uczniów do kolejnego projektu, jaki przez polonistów zostanie uczniom zaproponowany: " Matematycznie na języku polskim".  Zadanie propagowało także grę   w szachy i dowodziło interdyscyplinarności zagadnień i form. Stacja 3  Skupiła uwagę uczniów na tzw. kłopotliwych wyrazach. Uczniowie musieli dokonywać trafnego wyboru udzielając odpowiedzi na pytania o znaczenie czy pochodzenie słów, a także o ich odmianę i poprawną formę. Efekt to wzbogacanie wiedzy, umiejętność analizy, uczenie się od siebie i stosowanie poprawnych form językowych. Stacja 4 To zmaganie ze scrabblami. Tu  uczniowie dowodzili, że słowotwórstwo jest im szczególnie bliskie. Zwyciężała grupa, która ułożyła zgodnie z zasadami gry największą ilość słów w języku polskim. Uczniowie szybko orientowali się, że czasem najprościej oznacza - najlepiej. Młodsze dzieci natomiast raz jeszcze przekonały się, że bez samogłosek nie można w języku polskim zbudować słowa.  Wszyscy próbowali tworzyć neologizmy. Ważne kolejny raz okazało się, że by sprawnie posługiwać się językiem - niezbędna jest znajomość  ortografii. Stacja 5  Ku naszemu zaskoczeniu zadanie wcale nie okazało się łatwe, a wymagało ono znajomości gwary wielkopolskiej. Uczniowie rozwiązywali zadania polegające na dopasowaniu właściwych słów gwarowych do tekstu, tłumaczeniu wyrazów ogólnopolskich na gwarowe i odwrotnie, a także  przetłumaczeniu gwarowego, dłuższego tekstu na język ogólnopolski. Dzięki tej stacji uczniowie zaczęli przypominać sobie słowa kiedyś zasłyszane, takie jakimi posługiwali się ich dziadkowie, czasem rodzice. Obiecali, że "zajmą się" tematem, poszukają informacji o gwarze, odnajdą gwarowe słowa. Nauczyciele dostrzegli natomiast potrzebę przygotowania  kolejnego projektu, zważywszy, że w najbliższym czasie uczniowie zobaczą na deskach teatru przedstawienie w wykonaniu swoich szkolnych kolegów pt. "Mały Książę - gwarowo". Stacja 6 Zadanie okazało się niezwykle proste, a dotyczyło szyfrowania. Uczniowie otrzymali zaszyfrowane tytuły książek, które mieli odszyfrować, mając do dyspozycji alfabet składający się z symboli. Jedno z dodatkowych  zadań także związane było z odczytaniem, tym razem przysłów zapisanych  alfabetem Braila. Dzięki zadaniom  uczniowie przekonali się, że porozumiewać się można w różny sposób. Zapoznali się także z alfabetem, którym posługują się osoby niewidome i niedowidzące. Stacja 7  Ortograficzne sudoku zbiegło się z przeprowadzanymi tego dnia eliminacjami do konkursu matematycznego sudoku. Uczniowie musieli we właściwe miejsca wpisać wyrazy z trudnościami ortograficznymi. Zadanie pomogło uczniom zrozumieć, że język ojczysty jest logiczny, uporządkowany, ale wymaga jego pełnej a nie wyrywkowej znajomości. Kolejny też raz umiejętności logicznego i przestrzennego myślenia okazały się niezbędne dla wykonania zadania. Wielu uczniów orzekło, że nie zdawali sobie sprawy, jak ważne jest takie właśnie postrzeganie języka i świata. Stacja 8 Uczniowie mieli za zadanie napisanie krótkiego wiersza o dowolnej tematyce. Musieli jednak pamiętać, by każde kolejne słowo zaczynało się wskazaną literą, a w wersie było nie więcej niż 5 słów. Jedna z klas przy okazji poznała, kim byli dadaiści. Uczniowie zrozumieli, że poezjowanie wymaga nie tylko talentu, ale i doskonałej znajomości leksyki.  Bogacenie słownictwa, ujmowanie myśli w odpowiedni zestaw słów było głównym celem tego zadania i kształciło właśnie te umiejętności. Stacja 9  Z homofonami uczniowie poradzili sobie doskonale, co świadczyło o znajomości zasad ortograficznych i bogatym słownictwie uczestników zabawy. Ponadto w okresie trwania projektu na szkolnych korytarzach zawisły plakaty związane z dniem Języka Ojczystego, zaprezentowano prace konkursowe związane z kaligrafią, przygotowano wystawę uczniowskich zakładek do książek. Nie mamy żadnych wątpliwości, że uczniowie wzbogacili wiedzę i umiejętności z zakresu języka ojczystego , doskonaląc umiejętności twarde, ale nabywali i kształcili umiejętności miękkie.