Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów na języku polskim - innowacja

INNOWACJA PEDAGOGICZNA

Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów na języku polskim !

Rozpoczynając od zaznaczonej kratki, poruszaj się ruchem konika szachowego i odczytaj związki frazeologiczne. Na szachownicy zapisane są 64 wyrazy , które je tworzą.

	64	15	52	39	62	13	50	37
	41	28	63	14	51	38	61	12
	16	53	40	27	6	3	36	49
	29	42	5	2	23	26	11	60
	54	17	24	7	4	21	48	35
	43	30	1	22	25	8	59	10
	18	55	32	45	20	57	34	47
	31	44	19	56	33	46	9	58

1.     Uzasadnienie potrzeby innowacji

            Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2019/2020, które muszą zostać zrealizowane przez szkołę to m.in. to

rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów.

            Realizacja w/w zadania wymaga wprowadzenia zmian w sposobie edukowania dzieci i młodzieży podczas zajęć języka polskiego. Dodatkowo umożliwi zrealizowanie kolejnego zadania, które polega na rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego.

            "Matematyka to królowa nauk" - uczy logicznego myślenia, wnioskowania, analizy. Nabycie takich umiejętności sprawi, że młody człowiek zdecydowanie lepiej poradzi sobie w dorosłym świecie, podejmując nie tylko pracę zawodową, ale także realizując się w życiu codziennym.

            Uczniowie nie zawsze mają świadomość, że wykorzystanie matematyki jest wszechstronne, stąd  pomysł na innowacyjne zaproponowanie uczniom wykorzystania matematyki ( treści z podstawy programowej) na lekcjach języka polskiego. Nauczanie poprzezprzedmiotowe pozwala na utrwalenie wiedzy i poszerzenie umiejętności nabywanych na różnych lekcjach, a także udowadnia, że edukacja jest spójna.

            Pomysł na innowacyjne realizowanie treści na lekcjach j. polskiego był wynikiem  licznych  obserwacji i rozmów przeprowadzonych z uczniami w latach poprzednich. Niektórzy z nich twierdzili, że nie umieją matematyki, że jest im niepotrzebna, że jej nie lubią. Zauważyłam jednak, że ci sami uczniowie doskonale radzą sobie z zadaniami na zajęciach, podczas których wymagano od nich logicznego myślenia, dedukowania, a nawet dokonywania pewnych obliczeń. Uczniowie częstokroć nie zdają sobie sprawy, że umiejętności doskonalone na matematyce, wykorzystywane są także na innych lekcjach, w tym na języku polskim.

            Zakładam,  że realizacja tejże innowacji pomoże uczniom w zrozumieniu, iż wykorzystanie matematyki na innych lekcjach jest możliwe, a oni sami staną się bardziej twórczy, samodzielni i nie będą bali się nowych wyzwań, jakie niesie przed nimi szkoła i życie.

2. Cele innowacji

Cel główny:

      Uczeń wykorzystuje w praktyce umiejętności zdobyte na lekcjach matematyki, szczególnie w zakresie:

      -  sprawności rachunkowej,

      - logicznego myślenia,

      - wnioskowania,

      - argumentowania, a więc dowodzenia,

      -wykorzystania i tworzenia informacji,

      - wykorzystania umiejętności z zakresu geometrii.

      Cele ponadprzedmiotowe:

      - wykształcenie w uczniu przekonania o celowości podejmowanych działań,

      - zdobycie przez ucznia przekonania o funkcjonalności i interdyscyplinarności matematyki,

      - wykorzystywanie zdobytej wiedzy w różnych sytuacjach,

      -motywowanie do nauki,

      -rozwijanie kreatywności ucznia,

      - dbanie o  samodzielne zdobywanie wiedzy,

      - rozwijanie kreatywności i logicznego myślenia.

      Realizacja podstawy programowej z matematyki - Cele kształcenia – wymagania ogólne:

        I.   Sprawność rachunkowa. 

1. Wykonywanie nieskomplikowanych obliczeń w pamięci lub w działaniach trudniejszych pisemnie oraz wykorzystanie tych umiejętności w sytuacjach praktycznych.

2. Weryfikowanie i interpretowanie otrzymanych wyników oraz ocena sensowności rozwiązania.

II.   Wykorzystanie i tworzenie informacji. 

1. Odczytywanie i interpretowanie danych przedstawionych w różnej formie oraz ich przetwarzanie.

2. Interpretowanie i tworzenie tekstów o charakterze matematycznym oraz graficzne przedstawianie danych.

3. Używanie języka matematycznego do opisu rozumowania i uzyskanych wyników.

III.   Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji.

1. Używanie prostych, dobrze znanych obiektów matematycznych, interpretowanie pojęć matematycznych i operowanie obiektami matematycznymi.  

2. Dobieranie modelu matematycznego do prostej sytuacji oraz budowanie go w różnych kontekstach, także w kontekście praktycznym.

IV.   Rozumowanie i argumentacja. 

1. Przeprowadzanie prostego rozumowania, podawanie argumentów uzasadniających poprawność rozumowania, rozróżnianie dowodu od przykładu.

2. Dostrzeganie regularności, podobieństw oraz analogii i formułowanie wniosków na ich podstawie.

3. Stosowanie strategii wynikającej z treści zadania, tworzenie strategii rozwiązania problemu, również w rozwiązaniach wieloetapowych oraz w takich, które wymagają umiejętności łączenia wiedzy z różnych działów matematyki.

      3.Działania - przykłady realizacji

       Sprawność rachunkowa

      - podział na grupy (w zależności od rodzaju omawianego materiału na matematyce), uczniowie losują kartki z zadaniem i w zależności od wyniku dzielą się na grupy,

      - omawianie budowy utworów poetyckich  - podział na wersy, strofy, obliczanie ilości sylab w wersach,

- obliczanie odległości przebytej przez bohaterów lektur ( np. W pustyni i w puszczy, Tajemniczy ogród, Latarnik),

- obliczanie upływu czasu ( m.in.  na podst. fr. Biblii, mitologii, Pana Tadeusza),

- wykonywanie diagramów,

- liczenie sylab, głosek, liter w wyrazie.

II.   Wykorzystanie i tworzenie informacji. 

-  tworzenie notatek w formie graficznej i w formie schematu,

-  rozpoznawanie części mowy za pomocą metody Montessori,

- odczytywanie i tworzenie kodów, w tym QRcodów,

- grupowanie części mowy i zdania oraz wyrazów z trudnościami ortograficznymi w zbiory,

- odczytywanie biogramów na osi, układanie wydarzeń w porządku chronlogicznym,

- redagowanie dłuższych form metodą Cornella ( np. charakterystyki, opowiadania, streszczenia),

- rozwiązywanie rebusów,

- argumentowanie i budowanie planu wydarzeń  za pomocą gałązki logicznej,

- wykorzystanie drzewka decyzyjnego przy próbie analizy działań bohaterów literackich,

- układanie piramidy wartości i antywartości - praca z tekstem epickim,

- wykorzystanie metody Lektury w pudełku,

- wykorzystanie figur geometrycznych w zadaniach gramatycznych,

- odczytywanie ukrytych na planszy szachowej  związków frazeologicznych ( antonimów, synonimów)  za pomocą ruchów konika szachowego,

- wykorzystanie gier, np. w statki w zadaniach ortograficznych,

- przeprowadzanie sondaży i ich analizowanie,

- wykorzystywanie układów współrzędnych dla odczytywania synonimów, antonimów, cech charakteru,

- budowanie makiet ( Tajemniczy ogród,  W pustyni i w puszczy, Chłopcy z placu Broni, Mały Książę),

- opisywanie cech charakteru bohaterów literackich na figurach geometrycznych,

- używanie koloru dla zaznaczenia właściwych treści w dłuższych i krótszych formach wypowiedzi,

- za pomocą kapeluszy Bono redagowanie opisu postaci, wydarzenia,

- rysowanie planów w skali,

- porządkowanie informacji, np. redagowanie planów wydarzeń za pomocą schematu, rysunku,

- przygotowanie gier planszowych do lektur,

- wykorzystanie kości na lekcjach,

- tworzenie lapbooków z wykorzystaniem kart z figurami geometrycznymi.

III.   Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji.

- wykonywanie makiet przestrzennych ( uwzględnianie figur geometrycznych i odległości mierzonej w cm),

- analiza zdań pojedynczych na podstawie sznurowych wykresów,

- wykorzystanie metody kolorowych nakrętek dla tworzenia wykresów zdań,

- budowanie  postaci literackiej na wieszaku, w tym charakteryzowanie na wieszaku,

- wykorzystanie map mentalnych podczas analizy utworów prozatorskich,

- projektowanie symboli,

- wykorzystanie różnorodnych szyfrów i codów dla omówienia dzieł sztuki,

- praca z trimino podczas ćwiczeń gramatycznych, ortograficznych i literackich,

-  wykorzystanie skali i schematu,

- tworzenie instrukcji,

- podjęcie próby debaty oksfordzkiej,

- przyjmowanie różnych ról np. w sądzie,

- redagowanie gazetki z uwzględnieniem właściwego rozmieszczenia kolumn

- sudoku wykorzystywane na zajęciach gramatycznych i językowych.

IV.   Rozumowanie i argumentacja. 

- budowanie wypowiedzi argumentacyjnej z wykorzystaniem różnorakich metod: piramidy, gałązki logicznej, schematu, drzewka decyzyjnego, debaty oksfordzkiej, dyskusji i in.

- wyszukiwanie w tekstach przykładów niezbędnych podczas argumentacji,

- samodzielne odczytywanie poleceń,

- indywidualna praca z tekstem literackim,

- redagowanie rozprawki,

- wyjaśnianie własnej opinii,

- tworzenie refleksji z zajęć,

- analizowanie postępowania bohaterów utworów,

- wyszukiwanie cytatów i ustosunkowywanie się do prawd moralnych, przesłania, myśli filozoficznych , sentencji itp.

- wyciąganie wniosków z tekstów dydaktycznych, w tym z bajek,  fraszek, przypowieści biblijnych itp.,

- analiza i interpretacja utworów poetyckich z wykorzystaniem schematów i wykresów,

- dowodzenie cech charakteru postaci,

- wykorzystanie schematu: za i przeciw.

4. Sposoby ewaluacji:

- ewaluacje po każdej lekcji ustne lub pisemne,

- refleksje uczniów systematycznie zapisane w OK zeszycie,

- staranne zapisy notatek, szczególnie graficznych

- narzędzia do badania efektów ewaluacji ( np. pizza, tarcza strzelecka, oś, termometr, walizka itp.),

- wystawy prac uczniów w sali  lekcyjnej,

- udział uczniów w projektach edukacyjnych i dniach tematycznych,

- rozmowy z rodzicami uczniów i uczniami.

5.Proponowane metody i formy pracy:

- sudoku,
- statki,
- chińczyk i inne gry planszowe,
- dixit,
- kości,w tym story cubes,
- scrable,
- gałązki logiczne,
- konik szachowy,
- mapy myśli,
- wykreślanki,
- szyfry,
- cody,
- drzewka decyzyjne,
-TIK,
- puzzle,
- lustrzane odbicia,
- inne